Mỗi chúng ta đều có khẩu vị khác nhau khi nói đến ẩm thực. Nhưng nhìn tựu chung, vẫn có những nhóm người có cùng chung sở thích. Có nhóm thích ăn ngọt, có nhóm thích ăn mặt và cũng có nhóm thích ăn cay. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cùng mọi người tìm hiểu sâu hơn về vấn đề: Vì sao lại có nhiều gia đình thích ăn cay đến thế? Đặc biệt khi xu hướng ăn mì cay nhiều cấp độ đang lan rộng trong giới trẻ. Mọi người tự thách thức bản thân và đôi khi còn kiếm tiền từ việc này.
Cơ chế hoạt động của “nỗi đau” ngọt ngào
Loại chất khiến cho tiêu, ớt cay nóng chính là capsaicin. Những phân tử này đánh lừa những thụ thể trên lưỡi và niêm mạc trong miệng của bạn. Thông qua việc khiến chúng gửi tín hiệu lên não để báo rằng trong miệng có “lửa”! Điều này khiến chúng ta cảm nhận được cảm giác bùng cháy trong miệng. Và khiến nhiều người diễn tả thức ăn cay trong tiếng Anh bằng từ “hot”.
Với một cường độ mạnh hơn, chúng còn có thể tạo ra những phản ứng ở các vùng khác trên cơ thể như da và mắt. Điều này cũng lý giải cho cách thức hoạt động của bình xịt hơi cay.
Dù vậy, trong ớt lại có rất nhiều vitamin A, B, C, E và những loại khoáng chất như potassium (hay còn biết đến là Kali), thiamin, copper (Đồng) (Nguồn: chillies.in). Vì vậy, cảm giác đau đớn ấy cũng không vô dụng lắm. Con người dường như là loài duy nhất yêu thích ăn cay.
Có thể bạn chưa biết: Chim không có con đường sinh hóa như người, vì thế chúng không cảm thấy cay. Ở các loài động vật có vú khác, phản ứng có thể gây kích thích thần kinh tương tự con người và tạo ra cảm giác cay nóng.
Khả năng chịu đựng cay đến từ đâu?
Đây chính là vấn đề có sự tham gia của tâm lý học. Nhưng nó khá kỳ quặc. Một nghiên cứu năm 1980 chỉ ra rằng sự chịu đựng capsaicin của mọi người không chênh lệch đáng kể (Nguồn: Rozin).
Những người thích ăn ớt không hề nhạy cảm hơn hay ít nhạy cảm hơn với capsaicin so với những người không thể ăn ớt. Thực tế, họ thích cảm giác cháy trong miệng hơn. Phản hồi cảm xúc đối với một tác nhân tương đồng mới chính là điểm khác biệt.
Một số người đặt ra giả thuyết rằng đó là do hiệu ứng giải phóng. Sự giải phóng là một quá trình phóng thích những cảm xúc hay cảm giác mạnh mẽ và mang lại cảm giác nhẹ nhõm hơn. Capsaicin kích hoạt hệ thống cảnh báo, khiến nhịp tim tăng cao. Não giải phóng nhiều morphin nội sinh. Dù chúng ta vẫn thừa biết rằng không có nguy hiểm nào đang xảy ra.
Và điều này tạo cơ hội cho con người tìm thấy sự thích thú kỳ lạ trong cơn đau. Chúng ta hoàn toàn ý thức được rằng dù bị đau. Nhưng cơn đau sẽ không làm hại chúng ta (tất nhiên là chỉ khi ăn một mức độ vừa đủ). Đó là lý do khiến chúng ta mãn nguyện trong sự an toàn. Chúng ta có cơ sở lý do rõ ràng hơn cho việc đó và chúng ta không phải gặp nguy hiểm.
Ăn cay thật sự tạo cảm giác đau đấy. Việc chúng ta thích cảm giác bị cay nóng hay không sẽ quyết định việc chúng ta có ăn cay được hay không. Hãy nghĩ đến những người nghiện chất kích thích hay những người thích xem phim kinh dị, tất cả đều nằm ở cú sốc và sự giải phóng morphin nội sinh.
Những người thích ăn cay hơn thì thích mức độ cay nóng thấp hơn ngưỡng chịu đựng của mình ít hơn. (Nguồn: Rozin, Gorman)
“Lợi ích” của đau vì cay
Tuy là cay nóng, nhờ capsaicin, nhiều loại nấm và vi khuẩn bị tiêu diệt – một chức năng cũng nằm trong tác dụng của cây ớt, ngoài việc bảo vệ hạt bên trong trái ớt. Vì vậy, ớt có thể chống lại vi khuẩn. (Nguồn: Cichewicz)
Khả năng chống chọi lại vi sinh vật này cũng xuất hiện trong các loại gia vị khác. Điển hình như việc người ta cho nghệ vào sữa để làm “sữa vàng” tốt cho sức khỏe – một loại thức uống tồn tại lâu đời ở phương Tây, và cũng trở thành thức uống “mốt” ở các nước phương Đông.
Lý giải cơn nghiện “cay”
Chúng ta cũng đã bàn về khả năng tận hưởng cảm giác đau đớn, sợ hãi trong ngưỡng chịu đựng độc nhất của con người. Tuy nhiên, cũng còn có những yếu tố khác. Vì con người đã dùng các loại gia vị cay hàng thế kỷ, nếu không phải nói là thiên niên kỷ. Tôi không đùa đâu. Có nhiều hóa thạch của các loại cây ớt nhà trồng đã được tìm thấy (Nguồn: Perry và cộng sự). Nhiều loại gia vị như ớt có khả năng kháng khuẩn, và khiến thức ăn an toàn hơn khi nêm chúng vào. Và vị cay cũng khiến cho món ăn ngon hơn.
Có thể là chúng ta cũng muốn ăn cay cho “ngầu” trước bạn bè. Cũng có khi chúng ta thấy đắc chí một chút khi thấy ai đó ăn cay thật vất vả. Cũng có thể là vì nó hợp lý, ăn cay để diệt vi khuẩn. Hoặc có thể nó khiến cho cuộc sống chúng ta có thêm một chút gia vị. Dù là gì đi nữa, ớt cũng đã hiện hữu trong cuộc sống chúng ta từ rất lâu, và sẽ tiếp tục tồn tại lâu hơn nữa.
Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết này. Để biết thêm nhiều bí kíp về chủ đề gia đình, mời các bạn truy cập Duyên Dáng Spa.
Trích dẫn từ Ybox.vn
